«Odpust jest to darowanie przed Bogiem kary doczesnej za grzechy, zgładzone już co do winy. Dostępuje go chrześcijanin odpowiednio usposobiony i pod pewnymi, określonym warunkami, za pośrednictwem Kościoła, który jako szafarz owoców odkupienia rozdaje i prawomocnie przydziela zadośćuczynienie ze skarbca zasług Chrystusa i świętych» (KPK, kan. 992; KKK, n. 1471). 

Odpust zupełny jest szczególnym darem łaski Bożej, dzięki któremu wierny będący w stanie łaski uświęcającej w sakramentalnej spowiedzi może uzyskać również darowanie kar czyśćcowych (chodzi o leczącą łaskę, która niweluje skutki, jakie powstały w konsekwencji naszego grzechu). Nie można uzyskać odpustu nie będąc w stanie łaski uświęcającej.

Tylko ten jest zdolny do uzyskania odpustu, kto został ochrzczony, nie jest ekskomunikowany i znajduje się w stanie łaski, przynajmniej pod koniec wypełniania przepisanych czynności (kan. 996 § 1). Aby zaś wierny zdolny do uzyskania odpustów rzeczywiście je uzyskał powinien mieć przynajmniej ogólną intencję zyskania odpustu oraz wypełnić w określonym czasie i we właściwy sposób nakazane czynności, zgodnie z brzmieniem udzielenia (kan. 996 § 2). Nadto wierny powinien wzbudzić sobie wewnętrzną postawę całkowitego oderwania od grzechu, również powszedniego (a więc także od nałogu).

Odpust zupełny można zyskać tylko jeden raz dziennie, albo dla samego siebie albo dla jednej z dusz cierpiących w czyśćcu. Do otrzymania odpustu jednak wymagane jest nadto spełnienie trzech następujących, tzw. zwykłych warunków:
1) wyznać grzechy, przystępując do sakramentalnej spowiedzi;
2) przyjąć sakramentalną Komunię świętą;
3) pomodlić się w intencjach Ojca świętego.

Niedoskonałość naszego wysiłku w uzyskiwaniu odpustu zupełnego, może jednak zaowocować uzyskaniem odpustu cząstkowego.